تاثیر ورزش بر تمرکز و توجه کودکان در فصل امتحانات

ورزش و فعالیت بدنی، بازی، شادی و تحرک و ورجه‌وورجه جزء جدایی‌ناپذیر زندگی روزمره کودکان است؛ اما بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند فرزندشان در طول دوران مدرسه، خصوصاً دوران امتحانات، ورزش‌کردن را کنار بگذارند و تمام وقت خود را به درس‌خواندن اختصاص دهند. اما باید بگویم که این بدترین کاری است که والدین می‌توانند در حق فرزندشان انجام دهند! چراکه تحقیقات بسیاری، تاثیر ورزش بر تمرکز و توجه کودکان در فصل امتحانات  را به اثبات رسانده‌اند و محققان از فواید ورزش کودکان در طول این دوران می گوبند که، نه‌تنها باعث افزایش انرژی و حس خوب در کودکان می‌شود، بلکه بهبود عملکرد مغز، افزایش سطح یادگیری و تمرکز بیشتر را به‌همراه دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا در ارتباط با تاثیرات فوق‌العاده ورزش کردن برای کودکان در طول دوران تحصیل و امتحانات اطلاعاتی به شما بدهیم.

تاثیر ورزش بر تمرکز و توجه کودکان در فصل امتحانات

ورزش‌کردن موجب ترشح هورمون سروتونین می‌شود

یکی از مهم‌ترین اثرات ورزش بر روی مکانیسم‌های مختلف بدن، ترشح هورمون سروتونین است. هورمون سروتونین نقش بسزایی در تنظیم چرخه خواب دارد و علاوه‌براین می‌تواند باعث بهترشدن خلق‌و‌خو شود. این هورمون در حقیقت یک ماده شیمیایی در بدن است که باعث تعادل روانی می‌شود و مستقیماً بر روی رفتارهای اجتماعی، حافظه، خواب، تمرکز و اشتها تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین کودکان و نوجوانان اگر برنامه ورزشی منظمی در طول فصل امتحانات خود داشته باشند، می‌توانند از این طریق شرایط خود را بهبود ببخشند و در امتحانات موفق شوند.

یکی از نتایج ورزش‌کردن، افزایش تمرکز و دقت است

تاثیر ورزش بر تمرکز و توجه کودکان در فصل امتحانات را می‌توان از جنبه تقویت حافظه و تمرکز نیز بررسی کرد. جالب است بدانید ورزش‌کردن موجب ترشح هورمون دوپامین می‌شود که این هورمون نقش عمیقی بر روی بهبود وضعیت یادگیری، افزایش سطح تمرکز و تقویت مهارت توجه دانش‌آموزان دارد. در واقع فعالیت‌های بدنی مناسب و اصولی باعث می‌شوند جریان گردش خودن در بدن و عملیات خون‌رسانی به مغز سرعت بیشتری بگیرد و به این ترتیب نورون‌های مغزی فعال‌تر می‌شوند. در نهایت این روند منجر به رشد سلول‌های مغزی، خصوصاً در هیپوکامپ می‌شود و تحقیقات بسیار زیادی با آمار و ارقام ثابت کرده‌اند که انجام چند دقیقه فعالیت بدنی پیش‌از درس خواندن و مطالعه‌کردن، به افزایش سطح تمرکز و یادگیری کمک شایانی می‌کند.

ورزش موجب افزایش اعتمادبه‌نفس و انگیزه در دانش‌آموزان می‌شود

انگیزه، مهم‌ترین چیزی است که یک دانش‌‌آموز باید در طول دوران تحصیل خود داشته باشد تا بتواند با عشق و علاقه بسیار درس بخواند و به‌دنبال کسب نتیجه از درس‌خواندنش باشد. تحقیقات بسیار زیادی نشان داده‌اند که ورزش در طول دوران امتحانات باعث آزادشدن هورمونی مهم به‌نام نوراپی نفرین می‌شود. این هورمون اصلی‌ترین عامل افزایش انگیزه در بدن به شمار می‌آید و با بهبود وضعیت نورون‌های عصبی و تحریک مغز می‌تواند به درس‌خواندن بهتر دانش‌آموز کمک کند.
 

ورزش کردن افزایش سطح توانایی یادگیری را به همراه دارد

دیگر تاثیر ورزش بر تمرکز و توجه کودکان در فصل امتحانات را باید در افزایش سطح توانایی یادگیری کودکان در این دوران جستجو کرد. ورزش‌کردن باعث تقویت و تسریع جریان خون‌رسانی به مغز می‌شود و طبیعتاً وضعیت ترشح هورمون‌ها، انتقال‌دهنده‌های عصبی و شناختی و همچنین تمرکز دانش‌آموزان بهبود پیدا می‌کند. در یک کلام می‌توان گفت فعالیت بدنی باعث تقویت عملکرد مغز در طول دوران امتحانات می‌شود. بر همین اساس مطالعات بسیار زیاد و معتبری وجود دارد که می‌گویند ورزش‌کردن باعث تولید پروتئینی به نام "FNDC5" در بدن و انتقال آن به جریان خون می‌شود. این پروتئین به مغز دانش‌آموز کمک می‌کند که پروتئین مهم دیگری، فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز را تولید و در نتیجه اعصاب جدید در بدن رشد کند تا سلول‌های مغزی زنده و فعال بمانند. به‌زبان ساده‌تر باید گفت ورزش منظم و اصولی در طول دوران امتحانات مغز را قوی‌تر می‌کند و سطح تمرکز دانش‌آموزان را افزایش می‌دهد.

 ورزش منظم باعث کاهش اضطراب و استرس در دانش‌آموزان می‌شود

مزیت مهم ورزش‌کردن، کاهش استرس و اضطراب در فصل امتحانات است؛ چراکه ورزش باعث کاهش ترشح و آزادسازی هورمون کورتیزول می‌شود. حتماً کارکرد هورمون کورتیزول در بدن را می‌دانید! این هورمون عامل اصلی ایجاد استرس و اضطراب است و ورزش‌کردن به‌شکل منظم می‌تواند به‌طرز قابل‌لمسی میزان آزادسازی این هورمون را کاهش دهد. کاملاً واضح است که در طول دوران امتحانات و درس خواندن، استرس عامل بازدارنده دانش‌آموزان است و باعث می‌شود نه‌تنها کیفیت و زمان مطالعه و یادگیری آن‌ها کاهش پیدا کند، بلکه تمام زحمات آن‌ها را نیز از بین می‌برد؛ چراکه مغز در شرایطی که استرس را تجربه می‌کند، نمی‌تواند عملکرد درست و مناسبی داشته باشد.
به‌طورکلی استرس موجب تولید و ایجاد صدها مدل واکنش شیمیایی در مغز و بدن می‌شود. این در حالی است که ورزش‌کردن افزایش میزان ماده خاکستری در سطح آمیگدال‌های مغز را در پی دارد. آمیگدال‌ها در حقیقت همان بخش‌های هشداردهنده مغز انسان هستند که بدن را برای هر واکنش احتمالی در شرایط استرس‌زا آماده می‌کنند. در شرایطی که تپش قلب انسان افزایش پیدا می‌کند، ماهیچه‌ها و عضلات منقبض می‌شوند و عملکرد سیستم گوارشی به هم می‌ریزد. ورزش‌کردن سبب می‌شود سطح این هورمون در بدن کاهش پیدا کند و در نتیجه بدن از گارد دفاعی خود کاملاً خارج شود. این یعنی مغز و بدن دانش‌آموز بعد از ورزش‌کردن در بهترین حالت خود برای مطالعه و یادگیری قرار خواهد داشت.

تاثیر ورزش بر تمرکز و توجه کودکان در فصل امتحانات و افزایش سطح انرژی جسمی و روحی

پژوهشگران به نتایج بسیار مثبتی در زمینه ورزش‌کردن و تاثیر آن بر سطح انرژی کودکان دست یافته‌اند. این نتایج نشان می‌دهد بین سلامت جسمانی، سطح انرژی و عملکرد یادگیری و تحصیلی دانش‌‌آموزان ارتباط مستقیمی وجود دارد. در واقع تحقیقات ثابت کرده است ورزش‌کردن مداوم حتی با شدت و زمان کم، باعث تقویت سطح انرژی می‌شود و افزایش خلاقیت، طرح ایده‌ها و بهبود وضعیت تمرکز را به‌همراه دارد.

ورزش کردن ریتم خواب شبانه دانش‌آموزان را بهبود می‌بخشد

از تاثیرات مهم ورزش بر روی کودکان در طول دوران امتحانات می‌توان به بهبود وضعیت خواب کودک اشاره کرد. فعالیت بدنی،  بدن را کاملاً خسته می‌کند و باعث ترشح بهتر هورمون ملاتونین یا همان هورمون خواب در بدن می‌شود. نتیجه ترشح بیشتر و بهتر هورمون ملاتونین در بدن، خواب راحت، عمیق و درست خواهد بود. داشتن آرامش در خواب برای بهبود وضعیت مطالعه و یادگیری دانش‌آموزان اهمیت زیادی دارد و هیچ چیز به‌اندازه فعالیت بدنی نمی‌تواند کودکان را برای یک خواب عمیق آماده کند. خواب شبانه درست نه‌فقط برای بهبود عملکرد یادگیری، بلکه برای کامل‌شدن مراحل رشد هم لازم است و بهتر است بچه‌ها حتماً در طول شب ۸ ساعت خواب عمیق و بدون وقفه داشته باشند. همچنین خواب عمیق و کافی باعث می‌شود که ذهن کودک در روز بعد فعالیت بهتری داشته باشد و سطح یادگیری نیز بعد از استراحت کافی افزایش پیدا خواهد کرد. 

ورزش‌کردن بهترین راهکار برای کودکان بیش‌فعال در طول دوران امتحان است

ورزش منظم، اصولی و متناسب با سن کودکان، خصوصاً در کودکانی که مبتلا به ADHD و نقص توجه هستند، باعث بهبود شرایط، انگیزه و رفتارهای آنان می‌شود. همان‌طور که گفتیم، ورزش یکی از عواملی است که میزان ترشح سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین را در بدن افزایش می‌دهد. این هورمون‌ها می‌توانند داروی اصلی رفع مشکل کودکان بیش‌فعال در دوران مطالعه و درس‌خواندن برای امتحانات باشند و از بروز نشانه‌های بیش‌فعالی و عدم تمرکز در طول پروسه مطالعه جلوگیری کنند. بهترین توصیه به والدین دانش‌آموزان بیش‌فعال این است که انرژی کودکان را با ورزش‌کردن اصولی تخلیه کنند و سپس با تمرکز کامل سراغ درس خواندن بروند.

ورزش کردن بهبود عملکرد مغز را به‌دنبال دارد

دیگر تاثیر ورزش بر تمرکز و توجه کودکان در فصل امتحانات، بهبود عملکرد مغز است. اصولاً پروسه سوخت‌وساز در بدن توسط پروتئین، چربی و گلوکز انجام می‌شود. این در حالی است که تنها سوخت موردنیاز برای عملکرد مغز، گلوکز است. گلوکز ساده‌ترین شکل قند در بدن انسان است. ورزش‌کردن به‌میزان لازم و با شدت مناسب فعالیت میتوکندری را بهبود می‌بخشد. علاوه‌براین، ورزش موجب بالارفتن ضربان قلب و بهبود و تسریع جریان گردش خون در بدن می‌شود. واضح است که افزایش سطح خون‌رسانی به مغز، رسیدن بیشتر و بهتر گلوکز به سلول‌ها را به‌همراه دارد و تاثیر نهایی این فرایند هم افزایش میزان یادگیری دانش‌آموز خواهد بود.
 
سخن پایانی
نمی‌توان تاثیر ورزش بر تمرکز و توجه کودکان در فصل امتحانات را نادیده گرفت. ورزش‌کردن فواید بسیار زیادی برای جسم، روح و مغز دارد و باید حتماً آن را در برنامه روزانه و هفتگی دانش‌‌آموزان برای داشتن عملکردی بهتر در فرایند یادگیری و مطالعه گنجاند. فواید و نتایج بسیار زیاد ورزش‌کردن باعث بهبود عملکرد حافظه کودکان می‌شود و نتیجه این مسئله، قطعاً موفقیت در امتحانات خواهد بود.

منابع
https://www.medicalnewstoday.comrformance
https://www.wgu.edu/heyteach/article
https://www.frontiersin.org
https://kidshealth.org
https://www.activesgcircle.gov.sghs_amp=true